Hofjes in Haarlem

Hofjes zijn een echt Nederlands verschijnsel.  In Haarlem staat het oudste hofje, uit 1395, maar ook Amsterdam, Leiden en andere steden hebben hofjes. De hofjes waren in al hun eenvoud een goede vorm van bejaardenzorg. Oudere weduwen of ongehuwden woonden gezamenlijk op één terrein, waar ze niet vereenzaamden, in een tijd dat overheidssteun nauwelijks bestond. In de 17e eeuw telde Haarlem maar liefst 40 hofjes. Tegenwoordig zijn het er 22.

Bewoonsters

De arme bewoonsters kregen tegen een bescheiden betaling huisvesting, een maandelijkse toelage en turf voor de verwarming. Daarnaast kregen ze onder andere boter, gort, medische verzorging en wanneer een bewoonster kwam te overlijden, een nette begrafenis. Voor de bewoonsters zijn de hofjes door de eeuwen heen van groot belang geweest.

Oprichters

De hofjes in Haarlem werden gesticht door vermogende lieden. Deze weldoeners bewezen met de sociale woonvoorziening niet alleen de stad een dienst, maar ook hun familie, omdat zij meestal de familienaam verbonden aan het hofje. Er zijn ook hofjes opgericht na het overlijden van een weldoener, met het nagelaten vermogen. Het Teylershofje is daarvan een bijvoorbeeld, opgericht uit het vermogen van Pieter Teyler. Er zijn ook hofjes gesticht vanuit een kerkelijke gemeenschap, zoals het Luthershofje.

Hofjes anno nu

In de 20e eeuw werden verschillende hofjes gerenoveerd, omdat zij niet meer aan de moderne wooneisen voldeden. Twee huisjes werden samengevoegd tot één woning, er kwam stromend water, turf werd vervangen door gas en kaarsen door elektriciteit. De hofjes worden nog altijd voornamelijk bewoond door alleenstaande vrouwen van vijftig jaar en ouder.

Wonen in een hofje

Voor vragen over wonen in de hofjes, kunt u contact opnemen met het bestuur van het betreffende hofje. U vindt de contactgegevens op de pagina’s van de afzonderlijke hofjes.

Hieronder kun je de hofjes van Haarlem bekijken (Klik op de afbeelding om door te gaan naar de desbetreffende pagina):

Brouwershofje

1 Het Brouwershofje ligt midden in het centrum van Haarlem, ongeveer 10 minuten lopen vanaf Haarlem C.S. U loopt dan naar de Botermarkt, waar iedere zaterdag een gezellige markt staat. Wanneer u vanaf de Botermarkt de Tuchthuisstraat in kijkt herkent u het hofje direct, aan de karakteristieke ramen, wit met rood geschilderde luiken. Dit mooie, oude hofje is iedere dag opengesteld voor bezoekers.

Bruiningshofje

1 Wie een bezoek wil brengen aan het Bruiningshofje zal misschien even moeten zoeken, want u loopt de ingang zo voorbij. Het zit verborgen achter een hek, op Botermarkt 9. Daar bevindt zich een gang naar het hofje. Het Bruiningshofje is iedere dag geopend, behalve zaterdag en zondag.

Frans Loenenhofje

1 Het Frans Loenenhofje is een levendig hofje. Het staat bekend om de goede sfeer onder de bewoners, die veel samen doen. In 2001 werd er een tuinpaviljoen geplaatst, zodat de bewoners een ruimte kregen voor gezamenlijke activiteiten.

De Gravinnehof

1 De moderne Gravinnehof ligt aan het Spaarne 100-102 in Haarlem. Dit hofje werd in 2001 gebouwd naar aanleiding van het 750 jarig bestaan van de stad Haarlem. Het heeft 26 woningen en een moderne binnentuin. Het is niet opengesteld voor bezoekers.

Hofje De Bakenesserkamer

1 Het Hofje De Bakenesserkamer is het oudste hofje van Nederland, gesticht in 1395. Het ligt in het centrum van Haarlem, met een monumentale ingang aan de Wijde Appelaarsteeg. Het is een prachtig oud hofje, welke u op werkdagen en zaterdag kunt bezoeken van 10u tot 17u.

Hofje Codde en Van Beresteyn

5 De ingang van het Hofje Codde en Van Beresteyn bevindt zich aan de Jos Cuypersstraat, in de Leidsebuurt in Haarlem, naast de kathedrale basiliek St.Bavo. Deze is vrij toegankelijk voor bezoekers. Wanneer u het hofje bezoekt, treft u een mooie binnentuin met 18 moderne huisjes. In 1969 zijn de hofjes samengevoegd, maar de oude ingemetselde gevelstenen en andere bouwelementen verwijzen naar een rijke geschiedenis.

Hofje van Guurtje de Wael

1 Het kleinste hofje van Haarlem vindt u aan de Lange Annastraat 40 in het centrum van Haarlem. Dit is het Hofje Guurtje de Wael uit 1616. Het bestaat uit vier woningen rond een mooie binnentuin en is iedere werkdag vrij toegankelijk van 10u tot 17u.

Hofje van Heythuijsen

4 Het Hofje van Heythuijsen ligt aan de rand van de Haarlemmerhout, buiten de vroegere stadsmuren. Het is een mooi, statig hofje, dat in 1650 werd gesticht door de rijke textielkoopman Willem van Heythuijsen. Het is dagelijks toegankelijk van 10 tot 17u, aan de Kleine Houtweg 135.

Jaarverslag 2021 Hofje van Heijthuisen

 

Hofje In den Groenen Tuyn

5 Het Hofje In den Groenen Tuyn heeft twee ingangen. De hoofdingang ligt aan de Warmoestraat 23 in het centrum van Haarlem. Deze ingang is toegankelijk voor bezoekers, op werkdagen van 10 tot 12 uur, na aanbellen. De andere, kleinere ingang aan de Lange Veerstraat is slechts toegankelijk voor inwoners. Toch is het wel een aanrader om even buitenom door de Lange Veerstraat te lopen, langs de mooie gevelsteen boven deze ingang, wanneer u dit hofje bezoekt.

Hofje van Loo

3 Het Hofje van Loo, dat ook wel het Sint Elisabeth’s Gasthuishofje wordt genoemd, is misschien wel het meest zichtbare hofje van Haarlem. Terwijl de meeste hofjes een afgesloten binnentuin hebben, is dit hofje alleen van de straat gescheiden door een hek. Het oude Hofje van Loo aan de Barrevoetestraat 7 is niet toegankelijk voor bezoekers, behalve met een gids van de VVV of het Gilde.

Hofje van Noblet

12 Op de Nieuwe Gracht, aan de kant van het Spaarne, vindt u een mooi statig huis. Het is sinds 1760 het hoofdgebouw van het Hofje van Noblet. Boven in de gevel ziet u het wapen van de familie Noblet, met daarboven een klok. De woningen van het hofje bevinden zich in de oorspronkelijke tuin van dit huis, aan de achterzijde. Het Hofje van Noblet is maandag tot en met zaterdag via het hoofdgebouw aan toegankelijk voor bezoekers, van 10u tot 17u.

Hofje van Oorschot

7Op de Kruisstraat 4 ziet u een groot, fraai smeedijzeren hek met daarachter een chique tuin. Dit is het Hofje van Oorschot, dat in 1768 werd gesticht door de rijke Amsterdamse koopman Wouter van Oorschot. Het statige Hofje van Oorschot is niet geopend voor publiek.

Hofje van Staats

1 Op de Jansweg 39 in Haarlem vindt u een mooi patriciërs huis met een indrukwekkende gevel. Het heeft een torentje met een uurwerk, een slagklok en een windijzer. Dit is het hoofdgebouw en tevens de toegang tot het Hofje van Staats. U kunt het hofje bezoeken van maandag tot en met zaterdag van 10u tot 17u.

Johannes Enschedé Hof

4 Het jongste hofje in Haarlem, het Johannes Enschedé Hof, ligt aan de Korte Begijnestraat 18-36. De moderne, gebogen buitengevel is ontworpen door Joost Swarte. Het Johannes Enschedé Hof is voor bezoekers geopend van maandag tot en met zaterdag, van 10u tot 17u.

Luthers Hofje

4 Het Luthers Hofje ligt aan de Witte Herenstraat 14 in Haarlem. U treft daar een poortje, met een mooie gevelsteen. Als u door het hek gaat, loopt u door een gang naar het hofje. Het Luthers Hofje is opengesteld van maandag tot en met zaterdag van 10u tot 17u.

Proveniershof

Hofjes in HaarlemHet Proveniershof heeft een andere uitstraling dan de kleine hofjes in Haarlem. De woningen van het Proveniershof waren geen vorm van liefdadigheid, maar waren bestemd voor de gegoede burgerij, die zich inkocht en hier vervolgens op latere leeftijd kon gaan wonen. Het Proveniershof ligt aan de drukke winkelstraat de Grote Houtstraat 144 en is vrij toegankelijk voor bezoekers.

Remonstrants Hofje

1 Het Remonstrants Hofje ligt aan de Ursulastraat 16 in Haarlem. U kunt dit hofje echter alleen aan de buitenzijde bezichtigen, want het is niet opengesteld voor publiek. Het is gesticht 1733, door Isabella van Leeuwarden.

Teylers Hofje

2 Het Teylershofje in Haarlem heeft een indrukwekkende entree, een poort met hoge zuilen in Dorische stijl. Het werd voor het eerst bewoond in 1787. Het Teylershofje is opgericht door Pieter Teyler van der Hulst, die ook grondlegger is van het Teylersmuseum. Het hofje ligt aan de Koudenhorn 64 en is opengesteld voor bezoekers op maandag tot en met zaterdag van 10u tot 18u.

Verwershofje

3 Het Verwershofje is één van de kleinste hofjes in Haarlem, het heeft slechts vier woningen. De ingangen liggen aan de Ravelingsteeg 14 en aan Groot Heiligland 44, maar het hofje is niet toegankelijk voor bezoekers.

Vrouwe en Anthonie Gasthuis

1Het Vrouwe en Anthonie Gasthuis heeft acht woningen en ligt aan Klein Heiligland 64 in Haarlem. Het is een statig hofje, met een lange geschiedenis. Die begon niet op het Klein Heiligland, maar op twee andere locaties, in het jaar 1440. Het hofje is niet toegankelijk is voor bezoekers.

Wijnbergshofje

1 Aan de Barrevoetestraat 4 in Haarlem ligt het Wijnbergshofje. Dit hofje is nog altijd bestemd voor doopsgezinde, oudere vrouwen en heeft negen woningen. Het is niet opengesteld voor bezoekers.

Zuiderhofje

1

Aan het Doelenplein, achter de oude toegangspoort voor de bewoonsters, staat ‘Zuiderhofje’ in prachtige tegels. Deze ingang wordt niet meer gebruikt. De huidige bewoonsters nemen de ingang aan de Zuiderstraat, die vroeger was bestemd voor de regenten. Het Zuiderhofje werd gesticht in 1640 en telt veertien woningen. Het hofje is niet toegankelijk voor bezoekers, behalve tijdens Open Monumentendagen.

Reacties plaatsen is niet mogelijk.